NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
146 - (2042) حدثني
محمد بن
المثنى
العنزي. حدثنا
محمد بن جعفر.
حدثنا شعبة عن
يزيد ابن
خمير، عن
عبدالله بن
بسر. قال:
نزل
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم على أبي.
قال فقربنا إليه
طعاما ووطبة.
فأكل منها. ثم
أتي بتمر فكان
يأكله ويلقي
النوى بين
إصبعيه ويجمع
السبابة
والوسطى (قال
شعبة: هو ظني.
وهو فيه، إن
شاء الله،
إلقاء النوى
بين
الإصبعين). ثم
أتي بشراب فشربه.
ثم ناوله الذي
عن يمينه.
قال فقال أبي،
وأخذ بلجام
دابته: ادع الله
لنا. فقال
(اللهم! بارك
لهم في ما
رزقتهم. واغفر
لهم وارحمهم).
{146}
Bana Muhammed b. Müsennâ
El-Anezî rivayet etti. (Dediki): Bize Muhammed b. Ca'fer rivayet etti.
(Dediki): Bize Şu'be, Vezîd b. Humeyr'den, o da Abdullah b. Büsr'den naklen
rivayet etti. (Şöyle demiş):
Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) babama misafir oldu. Biz de kendisine yemek ve çorba takdim
ettik. Onlardan yedi. Sonra kuru hurma getirildi. Onu yiyor ve çekirdeğini iki
parmağının arasına koyuyordu. Şehadet parmağı ile orta parmağını bir yere
topluyordu (Şu'be demiş ki, bu benim zannımdır. Bu söz hadîsdedir inşallah,
yâni çekirdeği iki parmak arasına koymak.) Sonra içecek getirildi, onu da içti.
Ve sağındakine verdi. Onun üzerine babam hayvanının geminden tutarak :
« Bize dua buyur,» dedi.
O da :
«Allahım! Bunlara
verdiğin rızıklarda bereket ihsan et! Kendilerine mağfiret ve rahmet eyle!»
buyurdu.
(2042) - وحدثنا
محمد بن بشار.
حدثنا ابن أبي
عدي. ح وحدثنيه
محمد بن
المثنى. حدثنا
يحيى ابن
حماد. كلاهما
عن شعبة، بهذا
الإسناد. ولم
يشكا في إلقاء
النوى بين
الإصبعين.
{…}
Bize Muhammed b. Beşşâr
da rivayet etti. (Dediki): Bize îbni Adiyy rivayet etti. H.
Bana bu hadîsi Muhammed
b. Müsennâ da rivayet etti. (Dediki): Bize Yahya b. Hammad rivayet etti. Her
iki nevi Şu'be'den bu isnadla rivayette bulunmuşlar; fakat çekirdeği iki parmak
arasına koyma hususunda şekketmemişlerdir.
İzah:
Vatbe: Kuru hurma ile
keş kırıntısı ve yağ karıştırılarak yapılan bir nevi çorbadır. Bâzıları bu kelimeyi
Rutabe şeklinde rivayet etmiş. Fakat bunun bir tashif olduğu ileri sürülmüştür.
Aynı kelimeyi Vatie şeklinde rivayet edenler de vardır. Vatie de kuru hurmadan
yapılan bir nevi çorbadır. Nevevî : «Bütün bunların arasında münafaat yoktur.
Şahîh rivâyetlerdeki kabul olunur. Dilde sahîh olan da odur.» diyor.
Nebi (Sallallahu Aleyhi
ve Sellem)'in hurma çekirdeğini iki parmağı arasına alması az olduğu içindir.
Hurma ile karışmasın diye kabın içine koymamıştır. Çekirdekleri iki parmağının
üzerine toplayıp attığını söyleyenler de vardır.
Şu'be'nin: «Bu benim
zannımdır» diyerek başladığı sözünün mânâsı: Çekirdekleri koyması hadîsin
metninde zikredilmiştir sanırım, demektir. Şu'be bu sözüyle hadîste tereddüt ve
şekkedildiğine işarette bulunmuştur. Hadîsin ikinci tarikinde ise şeksiz olarak
çekirdek meselesini ispat etmiştir. Bu suretle çekirdeklerin parmak üzerine
konduğu sûbut bulmuştur. Hadîs-i şerif içilecek şeylerin sağdan başlanarak
sunulmasına, fazilet sahibi birisinden dua istemenin müstehab olduğuna misafirin
hane sahibi için rızk, mağfiret ve rahmet duasında bulunmasının müstehab
olduğuna delildir.